“Yavrum şapkanı tak da öyle kumda oyna.” “Kızım bu saatte güneşe çıkılmaz” der dururuz ama çocuklara dinletemeyiz. Oysa güneşin zararlı ışınları en çok onlara zarar veriyor.

Güneşin zararlı etkilerinin başında güneş yanıkları gelir. Cilt kanserinin oluşumunda güneşten yayılan ultraviyole ışınlar büyük rol oynar. Güneşin olumsuz etkilerini şöyle sıralayabiliriz: Güneş ışınları, vücudun sıvı mineral dengesinde bozukluklar meydana getirirken, göz sağlığını da olumsuz etkiler. Güneşe korunmasız olarak uzun süre bakmak katarakt ve görme kayıplarına yol açabildiği gibi, güneşin şiddetli ısı etkisine bağlı olarak güneş çarpması, şuur kaybı, felç, kalp krizi ve ölüm vakaları da görülebilir.

Güneşten korunmanın 6 temel kuralı:

Güneş yanıklarından sakının

Uzun süre direkt güneş altında yatmamalı, suni güneş salonlarında bronzlaşmaktan kaçınmalıyız. Bebek ve çocuk cildi erişkine göre güneş ışınlarına karşı çok daha hassastır. Anne-babaların yanmadığı ortamlarda bebekleri ciddi güneş yanığı olabilir.

Mutlaka şapka kullanın

Yüzümüzü, gözlerimizi ve kulaklarımızı kapatan bir güneş şapkası seçmeliyiz. Çeperi 6 cm. genişliğinde olan kenarlıklı şapkalar, çocuklar için uygun.

Güneş kremini kullanın

Güneş kremleri ultraviyole ışınlarını süzme özelliklerine göre SPF denilen (güneşten koruma faktörü) bir sistemle derecelendirilir. Kremin koruyucu olması için doğru kullanılması gerekir. Güneşe çıkmadan 20 dakika önce vücudumuzun açıkta kalan her bölgesine uygulamalıyız. Kremi 2 saatte bir tekrar sürmeliyiz. Çocuklarımıza ve bebeklerimize alacağımız güneş kremi onlara özel ve alerji testlerinden geçirilmiş olmalı.

Gölgede durmayı tercih edin

Dışarıda gölgede durun. Gölgede bile olsak kenarlardan yansımaların olabileceğini unutmamalıyız. Çocuklarımızla ‘en uygun gölgeyi bulma’ oyunu oynayarak onlara doğru gölge seçimi yapmayı öğretmeliyiz.

Güneşten korunacak şekilde giyinin

Kıyafetlerin UPF’si yani ultraviyole koruma faktörü vardır. Güneş korumalı kıyafet seçerken UPF’sine mutlaka bakmalısınız. Giysinin modeli değil, kumaşın özelliğine göre derecelendirme yapılır. Kremlerdeki SPF gibi kumaşlarda da UPF 50 çok daha iyi korur. Çocuğumuz çok açık tenli ise özel koruma sağlayan etiketli giysiler almalıyız.

Güneş gözlüğü takın

Güneş gözlere de zararlı. Güneş gözlüğü seçerken gözümüzü iyi kapatmasına, dikkat etmeliyiz. Gözlüklerin de EPF’si en az 10 olmalıdır.

"Saat 10.00 - 15.00 arasına dikkat!"

Central Hospital’dan Dermatoloji Uzmanı Dr. Hicran Ercan, çocukların güneşten korunması için anne babalara önerilerde bulundu.

Güneş ışıklarının dik geldiği saatler olan 10.00-15.00 arası mümkünse bebekler ve çocuklar dışarı çıkarılmamalı ve güneşten korumalı. Bulutlu ve sisli havalarda bile güneşin zararlı ışınlarının olabileceği unutulmamalı. Bu saatler arasında mecburen güneşte durulması gerekiyorsa mutlaka güneşe çıkmadan 15-30 dakika önce güneş koruyucu kremler sürülmeli ve bu kremler 2-3 saatte bir tekrarlanmalı. Havuza ve denize girileceği zaman suya dayanıklı kremler tercih edilmeli. Sıcak havalarda tüm bireyler bol miktarda sıvı tüketmeli. Yaz aylarında çocukların kıyafetlerini seçerken güneş ışığını engelleyecek ve çocuğu terletmeyecek giysiler seçilmeli. Ayrıca güneşten korumak için şapka ve şemsiye de kullanılabilir.

En az 30 koruma faktörlü krem kullanılmalı

Çocuklar için kullanılan güneş kremleri en az 30 SPF koruma faktörlü ve UVA ve UVB ışınlarına karşı koruma sağlamalıdır. Her yaştan çocuğun ve bebeğin güneşle temas eden tüm alanlarına mutlaka güneş koruyucu sürülmeli. Bu tarz kremler çocuğun alması gereken D vitamini gibi vitaminleri almasını engellemez. Bebeğiniz için uygun olan dermakozmetik güneş koruyucuyu öğrenmek için dermatoloji hekiminden yardım alabilirsiniz. Havanın kapalı olduğu kış günleri dışında 5-10 dakika el ve yüzün güneş görmesi bile cildin D vitamini sentezi için yeterlidir. Ayrıca doktorunuzun çocuğunuza önerdiği vitamin komplekslerinde ve bebek mamalarında gerekli olan tüm vitaminler bulunmaktadır.

Koruyucular alerji yapabilir

Son dönemde en çok tartışılan konu güneş kremlerin alerji yapıp yapmadığıdır. Sensitivite ve toksisite güneş kremlerinde nadir kullanılan maddelerdir. Ancak yine de kontakt dermatit, alerjik reaksiyon sebebi olabilir. Alerjiye en sık neden olan madde PABA (para-aminobenzoic acid)ve oxybenzonedir. avobenzone, sulisobenzone, octinoxate ve padimate gibi organik koruyucular daha güvenilirdir. Cildi hassas olanlar bebekler için kullanılan güneş koruyucuları tercih edilebilir. Güneş koruyucu da tüm diğer ilaçlar gibi güneşte bırakılmamalı yüksek ısıya maruz kalmamalıdır.

Yanığa ilk tedavi

Güneş ışınlarından her türlü korunmaya rağmen çocukların cildinde oluşabilecek güneş yanıkları için de ailelerin çok dikkatli olması gerekiyor. Güneş yanığının derecesine göre tedavi şekilleri değişir. Güneş yanığı oluşan çocuklara öncelikle buz tedavisi uygulamalıdır ve sonra yanıklar mutlaka uzman bir hekim tarafından değerlendirilmelidir.

Aşırı derecede güneşe maruz kalmak kanseri tetikler mi?

Çok fazla güneşe maruz kalmak kanser riskini arttırır. Ama bunun yanında ileri yaş, erkek cinsiyet, açık tenli olmak, sarı saçlı veya kızıl saçlı olmak, ailede deri kanseri öyküsünün bulunması, bağışıklık sisteminin azalması, bazı genetik hastalıklar, radyasyon, arsenik ve daha önceden ultraviyole tedavisi olmak cilt kanseri görülmesine neden olabilir. Bu yüzden anne babalar çok dikkatli olmalıdır. Çocuklarını daha bebeklik döneminden itibaren güneşin zararlı etkilerinden korumalıdır.